'Απόδοση σε ελεύθερη μετάφραση από το άρθρο της Guardian'
Στο εξωτερικό η Ελλάδα είχε μια σχετικά επιτυχημένη εικόνα με την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19. Στις αρχές Μαρτίου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του αντιλήφθηκαν τους κινδύνους που ενέχει ο ιός σε μια χώρα με αποδεκατισμένο σύστημα δημόσιας υγείας. Επέβαλλαν αρκετά νωρίς μια σκληρή καραντίνα η οποίο πιστεύεται ότι έσωσε ζωές. Η Ελλάδα έως σήμερα έχει μετρήσει μόνο 183 θανάτους και μετά από τρεις μήνες καραντίνας, η χώρα μόλις άνοιξε τα σύνορά της στους τουρίστες.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη διάσταση σ’ αυτήν την επιτυχία. Έχει επίσης γίνει ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη χρησιμοποιεί την κατάσταση έκτακτης ανάγκης ως πρόσχημα για να σπεύσει σε αδιαφανείς και αμφισβητήσιμες συμφωνίες δημοσίων οικονομικών. Μια σειρά αποκαλύψεων έχει επηρεάσει την φήμη της κυβέρνησης καθώς ενώ η οικονομία της χώρας «βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού», η προσέγγιση της διοίκησης στα δημόσια οικονομικά δύσκολα θα γεμίσει τους Έλληνες με αισιοδοξία για μια οικονομική ανάκαμψη. Μια σειρά από άμεσες αναθέσεις (όπως όταν οι κρατικές συμβάσεις χωρίζονται σε μικρότερες για την αποφυγή ανοικτών διαδικασιών προμηθειών) και η μεταφορά της διαχείρισης των μέτρων οικονομικής στήριξης Covid-19 σε ιδιωτικές εταιρείες έθεσε σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης.
- Μέχρι στιγμής η έλλειψη διαφάνειας της Ελλάδας σχετικά με την διαχείριση των δημόσιων οικονομικών της έχει περάσει απαρατήρητη εκτός των συνόρων της
Τον Απρίλιο, ο πρωθυπουργός έπρεπε να παρεμβληθεί και να ακυρώσει ένα χρηματοοικονομικό πακέτο 190 εκατομμυρίων ευρώ που προοριζόταν σε εταιρείες για τη διαχείριση ενός προγράμματος ηλεκτρονικής μάθησης για τους αυτοαπασχολούμενους, μετά από έρευνες που αποκάλυψαν ότι πολλές από τις εταιρείες που ενέκρινε το Υπουργείο Εργασίας να χρησιμοποιούν τις διαδικτυακές πλατφόρμες ήταν άμεσα συνδεδεμένες με το κυβερνών κόμμα. Σε αυτό που στην Ελλάδα ονομάστηκε ως το “voucher-gate” «το σκάνδαλο με τα διαδικτυακά κουπόνια», επτά εταιρείες θα λάμβαναν 36 εκατομμύρια ευρώ. Μετά την ακύρωση του προγράμματος κουπονιών, το ίδιο το Υπουργείο Εργασίας διαχειρίστηκε άμεσα τα χρήματα και τις παροχές.
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού για τον Covid-19, αξίας 20 εκατομμυρίων ευρώ δόθηκε απευθείας σε μια ιδιωτική εταιρεία. Τα κριτήρια για τον καθορισμό των μέσων μαζικής ενημέρωσης που επιλέχθηκαν για να μεταφέρουν το υλικό της καμπάνιας και πόσα χρήματα πήραν αναλογικά ακόμα δεν έχουν διευκρινιστεί. Η εφαρμογή του προγράμματος από μια ιδιωτική εταιρεία σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία υποχρέωση να ανεβάσει πληροφορίες σχετικά με την κατανομή των χρημάτων στο δημόσιο μητρώο διαφάνειας. Παρά τα κοινοβουλευτικά αιτήματα, η κυβέρνηση αρνήθηκε να αποκαλύψει τις οικονομικές λεπτομέρειες του προγράμματος.
Στο επίκεντρο της αυξανόμενης κριτικής βρέθηκε και το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο τις τελευταίες εβδομάδες δέχτηκε επικρίσεις από την αντιπολίτευση και αρκετά μέσα ενημέρωσης για την παραβίαση των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων. Το «Υπουργείο Μ και Α» αναφερόμενο τόσο στην εθνική ασφάλεια όσο και στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης του Covid-19 ανέλαβε την άμεση ανάθεση συμβάσεων αξίας εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ισχυρίζεται ότι αυτές οι συμφωνίες είναι "εμπιστευτικές". Τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση ψήφισε νόμο που της επιτρέπει να εγκαταστήσει «μυστικό ταμείο» στο υπουργείο μετανάστευσης για λόγους εθνικής ασφάλειας. Έχει αναφερθεί ότι τα σχετικά έγγραφα του υπουργείου καταστρέφονται τουλάχιστον κάθε έξι μήνες.
Μέχρι στιγμής η έλλειψη διαφάνειας της Ελλάδας σχετικά με τα δημόσια οικονομικά της έχει περάσει απαρατήρητη εκτός των συνόρων της. Αλλά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα ταμείο ανάκαμψης από τον Covid-19 που θα μπορούσε να στείλει περίπου 32 δισ. ευρώ στην χώρα, αυτό δεν θα παραμείνει έτσι. Την ημέρα που ανακοινώθηκε η ευρωπαϊκή πρόταση ανάκαμψης και ενώ η διοίκηση του Μητσοτάκη χαιρόταν, αποκαλύφθηκε το εμπιστευτικό έγγραφο ενός διεθνούς οργανισμού σχετικά με τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Το έγγραφο προέβαλε σοβαρούς ισχυρισμούς σχετικά με την κακή διαχείριση κεφαλαίων, υπερτιμολόγηση συμβάσεων και έλλειψη προγραμματισμού.
Η καραντίνα έχει επιφέρει μια σοβαρή οικονομική επιβάρυνση, ειδικά για τις τουριστικές και αεροπορικές βιομηχανίες και επιχειρήσεις. Ο τουρισμός συμβάλλει περίπου στο 1/4 του ΑΕΠ της χώρας. Τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολόγισε ότι η κρίση του κορωναϊού θα προκαλούσε συρρίκνωση της οικονομίας της χώρας κατά 9,7% το 2020, ίσως η μεγαλύτερη οικονομική πτώση εντός των χωρών την Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίστοιχα η ανεργία θα μπορούσε να ξεπεράσει το 20%, μόλις λίγα χρόνια μετά από μια κορύφωση κοντά στο 30% κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη. Η εντύπωση ότι η διοίκηση χειρίζεται λανθασμένα τα δημόσια οικονομικά ενώ ζητά από εκατομμύρια επιχειρηματίες και εργαζόμενους να αιμορραγούν προς το κοινό όφελος (ουσιαστικά όμως προς όφελος λίγων), δεν είναι βιώσιμη. Η κυβέρνηση χρειάζεται μια ηθική κάλυψη για να επιβάλλει διάφορες δαπανηρές αποφάσεις. Και παρόλο που αυτά τα σκάνδαλα δεν έχουν συγκλονίσει ακόμη μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού, ωστόσο καθώς η ύφεση «θα αρχίσει να δαγκώνει», τότε θα αποκτήσει μια νέα σημασία και δυναμική.
Δεν υπάρχει έλλειψη προκλήσεων στην πορεία της Ελλάδας, είτε πρόκειται για προκλήσεις υγειονομικές, είτε οικονομικές ή ακόμη και γεωπολιτικές. Η «Ελληνική Κλεπτοκρατία», όπως χαρακτήρισε την πολιτικό-οικονομική κατάσταση της Ελλάδας το 2015 ο πρώην Αντιπρόεδρος της Γερμανίας, «λεηλάτησε την χώρα για χρόνια, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση απλώς παρέμεινε και παρακολουθούσε την καταστροφή». Όπως φαίνεται πέντε χρόνια μετά, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας δήλωσε ότι τα κεφάλαια ανάκτησης 32 δισ. ευρώ θα διαχειρίζονται κεντρικά και υπό την εποπτεία του. Πρέπει να ξεκινήσει φέρνοντας την κυβέρνησή του στην γραμμή διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών πριν μια κρίση εμπιστοσύνης γίνει ακόμη μεγαλύτερη απειλή (για την κυβέρνηση του), από την ίδια την πανδημία του Covid-19.
Πηγή: The Guardian
